Melanoomstadiëring op basis van een schildwachtklierbiopt levert belangrijke prognostische informatie over de primaire tumor. Hierdoor kunnen patiënten met lymfekliermetastasen die mogelijk profijt hebben van een onmiddellijk uitgevoerde volledige lymfadenectomie, geïdentificeerd worden. Ten slotte leidt een op een biopt gebaseerd beleid tot een langere ziektevrije overleving. Deze bevindingen zijn afkomstig van een internationale fase 3-studie en verschenen onlangs in de The New England Journal of Medicine.
Het nut van een electieve complete lymfadenectomie voor alle melanoompatiënten staat al lange tijd ter discussie, ongeacht het klinisch bewijs voor regionale lymfekliermetastasen. De meerderheid van de melanoompatiënten heeft geen lymfekliermetastasen en zodoende geen profijt van deze interventie terwijl het wel kan leiden tot proceduregerelateerde complicaties. Om het beleid voor de regionale lymfeklieren meer te kunnen individualiseren, is gestart met het uitvoeren van schildwachtklierprocedures.
Overleving na tien jaar
De in 1994 gestarte Multicenter Selective Lymphadenectomy Trial (MSLT-I) had als doel om te bepalen of met de schildwachtklierprocedure patiënten met klinisch occulte lymfekliermetastasen geïdentificeerd konden worden.1 De rekrutering voor deze studie stopte in het jaar 2001. Op dat moment waren tweeduizend patiënten met primaire huidmelanomen geïncludeerd. De deelnemers kregen willekeurig ofwel een ruime excisie plus nodale observatie en in geval van een nodaal recidief een lymfadenectomie (observatiegroep), ofwel een ruime excisie en schildwachtklierbiopt in combinatie met onmiddellijke lymfadenectomie in geval van lymfekliermetastasen, gedetecteerd in het biopt (bioptgroep).
De recente publicatie van Morton en collegae evalueerde de uitkomsten na een follow-upduur van tien jaar. In de totale studiepopulatie werd geen significante verschil in de tienjaars melanoomspecifieke overleving gevonden (20,8 met en 79,2% zonder lymfekliermetastasen). Daarentegen was bij patiënten met een intermediaire tumordikte de gemiddelde tienjaars ziektevrije overleving significant beter in de bioptgroep dan in de observatiegroep (71,3 versus 64,7%; HR voor recidief of metastase 0,76; p=0,01). Een vergelijkbaar effect werd gevonden voor degenen met grote melanomen (50,7 versus 40,5%; HR 0,70; p=0,03). Het op een biopt gebaseerd beleid leidde tot een verbeterde tienjaars ziektevrije overleving (HR 0,56; p=0,006) bij patiënten met een melanoom met een intermediaire dikte en lymfekliermetastasen.
Advies ondersteund
Een gezamenlijke commissie van de Amerikaanse chirurgen- en oncologenvereniging adviseerde onlangs om bij patiënten met een melanoom van intermediaire dikte een schildwachtklierbiopt te nemen en deze interventie te overwegen bij patiënten met een groot melanoom. De recente studie in de N Eng J Med, waarvan onlangs de gegevens na een langdurige follow-upperiode wereldkundig werden gemaakt, onderbouwt het nut van deze interventie bij patiënten met een primaire melanoom van een intermediaire of grote dikte.
Referentie
1. Morton DL, et al. N Engl J Med 2014;370:599-609.
Drs. D. Dresden, arts/wetenschapsjournalist